سينمای ما - نوشته‌‌اي از نيما حسني‌نسب درباه رضاعطاران كه الان در يك «بزنگاه» جدي حرفه‌اي قرار گرفته است / مستندهايي بازيگوشانه از رفتارهاي ايراني‌هايي كه نقاب ندارند
سه‌شنبه 20 بهمن 1388 - 10:44

I نظرسنجی I

بهترین فیلم جشنواره 28 را انتخاب کنید




سينماي جهان
من تسلیم شده‌ام
همه چیز با فیلمنامه آغاز می‌شود و به پایان می‌رسد
جورج كلوني این بار واقعا روانه بيمارستان شد
مریل استریپ امسال هم گزینه اصلی اسکار است
جیم شرایدن برای فیلم تازه‌اش دنیل کریگ را انتخاب کرد
سایت‌اند ساند 50 فیلمساز نامتعارف سینما را معرفی كرد
معرفی کامل فیلم «جی آی جو: ظهور کبرا» - حامد مظفری
سال‌هایِ از دست رفته (یادداشت گِئورگ ویلیامسون بر فیلم «تابستان» ترجمه پیمان جوادی)
گفتگویی با استاد ژاپنی انیمیشن جهان به بهانه نمایش فیلم تازه‌اش
قسمت‌های پنجم و ششم «اسپایدرمن» را نویسنده «زودیاک» می‌نویسد
فرار بزرگ (یادداشت برایان لوری –ورایتی- بر مجموعه تلویزیونی «فرار از زندان: فصل اول» ترجمه پیمان جوادی)
معرفی کامل «آدم‌های بامزه» - حامد مظفری


استشهادي براي خدا


  (36 رأي)

گارگردان :
علیرضا امینی
ماجراهای اینترنتی


  (22 رأي)

گارگردان :
حسین قناعت
تنها دوبار زندگی می‌کنیم


  (137 رأي)

گارگردان :
بهنام بهزادی
صداها


  (93 رأي)

گارگردان :
فرزاد موتمن
محاكمه در خيابان


  (322 رأي)

گارگردان :
مسعود کیمیایی
آقای هفت رنگ


  (71 رأي)

گارگردان :
شهرام شاه حسینی
نیش و زنبور


  (99 رأي)

گارگردان :
حميدرضا صلاحمند
کتاب قانون


  (349 رأي)

گارگردان :
مازیار میری
دو خواهر


  (1343 رأي)

گارگردان :
محمد بانکی



نوشته‌‌اي از نيما حسني‌نسب درباه رضاعطاران كه الان در يك «بزنگاه» جدي حرفه‌اي قرار گرفته است
مستندهايي بازيگوشانه از رفتارهاي ايراني‌هايي كه نقاب ندارند
مستندهايي بازيگوشانه از رفتارهاي ايراني‌هايي كه نقاب ندارند


سينماي ما- نيما حسني‌نسب: بيش از يك دهه پيش، گروهي جوان مستعد و پر اشتياق كه مثل خيلي از بينندگان طنزهاي تلويزيونيِ بي‌مزه و فسيل‌ِ آن روزها عاصي شده بودند، دور هم جمع شدند تا دل خودشان و تماشاگران تلويزيون را با كمدي‌هاي متفاوت و بامزه خنك كنند. برنامه «نوروز 72» براي خيلي از آن‌ها كه به اميد تكرار لودگي‌هاي بي‌جذابيت چند كمدين بي‌استعداد و چند دوبلور مستعد ولي بازيگر بي‌استعداد پاي تلويزين نشسته بودند، يك اتفاق غيرعادي بود. در روزگاري كه يكي از معدود اشكالِ سرگرمي در ايران به سريال‌ها و برنامه‌هاي طنز حال‌به‌هم‌زن محدود شده بود، كار اين چند جوان حسابي بالا گرفت. بعد هم كه «ساعت خوش» و «سال خوش» توسط همين‌ها روي آنتن رفت تا همه به اين نتيجه برسند كه كمدي تلويزيوني ايران پوست انداخته و شكل عوض كرده است. اين‌كه سرنوشتِ اين حلقه توانا و خلاق چه شد، موضوع اين نوشته نيست و اين‌كه تجربه نشان داده كه جامعه ما چه استعداد شگرفي در زائل‌كردن نيروهاي كارآمدش در رشته‌هاي مختلف داشته و دارد و خواهد داشت هم فرصت و مجال ديگري مي‌خواهد. عجالتاً در اين مطلب سراغ يكي از آن چند جوان برويم و كارنامه تلويزيوني‌اش را در اين ده سال مرور كنيم تا احياناً حكم كليِ ابتداي اين نوشته بي‌توضيح نماند. حكم كلي اين است: حالا بعد از تماشاي پنج شش قسمت از سريال «بزنگاه» مي‌شود با خيال راحت اعلام كرد كه رضا عطاران – در كنار مهران مديري – شاخص‌ترين و خلاق‌ترين چهره كمدي تلويزيون ايران در اين سال‌ها بوده است. اين نكته وقتي بيش‌تر جلب نظر مي‌كند كه به ياد بياوريم عطاران به عنوان يكي از چند نويسنده / بازيگر مجموعه‌هايي مثل «ساعت خوش»، نشان چنداني از اين تمايز و نخبه‌گيِ كارهاي مستقلِ بعدي نداشت؛ درست برخلاف مهران مديري كه تشخيص كيفيت متفاوت كارش ميان گروهي كه در آن كار مي‌كرد، نيازي به ضريب هوشي بالايي نداشت. از مجموعه‌هاي آيتمي عطاران مثل «سيب خنده» يا «كوچه اقاقيا» كه بگذريم، براي بررسي شاخصه‌هاي كارش كافي‌ست چهار سريال مناسبتي اين سال‌ها - «خانه‌به‌دوش»، «متهم گريخت»، «ترش و شيرين» و همين «بزنگاه» - را ملاك بگيريم و با يك مقايسه اجمالي با باقي كمدي‌سازهاي پرتعداد تلويزيونيِ چند سال اخير به اين نتيجه برسيم كه او پديده طنز تلويزيون ماست. اين‌ها كه نوشتم، سواي حضورهاي سينمايي‌اش به عنوان كمدين است كه كيفيت كمدي چند پروژه پر مخاطب سه چهار سال اخير مثل «هوو»،«توفيق اجباري» و حتي «تيغ‌زن» را چند پله بالا برده يا در مواردي از سقوط حتمي نجات داده است. مقايسه كمدي مهران مديري و رضا عطاران نشان مي‌دهد كه هر دويي‌شان به‌درستي فهميده‌اند كجاي دنياي عريض و طويل طنز بايستند. مديري استعداد ناب كميكش را در اجرا و بسطو گسترش شوخي‌ها و موقعيت‌هايي نشان مي‌دهد كه نويسندگان توانايي مثل پيمان قاسم‌خاني برايش تدارك ديده‌اند. در عوض، عطاران در جذاب‌ترين صحنه‌ها و موقعيت‌هاي كميكش به‌كلي فارغ از كم و كيفِ متني كه در اختيارش بوده كار كرده و محصول چشم‌گيري داشته، حتي موقعي كه شايعه‌هاي نزديك به واقعيتي مي‌گويد متن‌هاي دو سريال «متهم گريخت» و «خانه‌به‌دوش» را نويسنده توانا و خوش‌قريحه‌اي بدون ذكر نام نوشته است. پس قصدم كتمان قابليت‌هاي خوب نوشته‌هاي سريال‌ها نيست و به‌قطع و يقين مي‌دانم حتي از پيتر سلرز هم بدون متن اوليه‌ي قابل قبول نمي‌شود توقع خلق موقعيت‌هاي طنزآميز داشت! نكته اين جاست كه مولفه‌هاي متمايز كمدي عطاران خيلي كم‌تر از مهران مديري از خلاقيت نويسنده‌ها و شوخي‌هاي ناب روي كاغذ به وجود مي‌آيد. به عبارت ديگر، اگر مديري بلد است يك متن خوب را با اجراي عالي‌اش به خنده‌دارترين لحظه‌ها تبديل كند، عطاران همين كار را با معمولي‌ترين و ساده‌ترين نوشته‌هاي ممكن هم به ثمر مي‌رساند. اين‌شكلي‌ست كه موقع تماشاي كمدي‌هاي عطاران به‌ندرت ياد نويسنده‌هايش مي‌افتيم يا براي‌مان اهميتي دارند، ولي نويسنده در كارهاي مديريي ملاك كم‌خطايي براي ضعف و قوت كارهايش بوده است. شاخصه كمدي‌ عطاران از توجه وسواس‌گونه‌اش به جزئيات و نكات ريز و اله‌مان‌هاي به‌ظاهر ساده و قابل چشم‌پوشي زندگي روزمره مي‌آيد؛ چيزهايي كه شايد در نگاه اول دورترين ابزار ممكن براي شوخي سازي و و ساخت و پرداخت وضعيت‌هاي كمدي به نظر مي‌رسد؛ يك قندان (يا شايد هم نمكدان!) روي ميز شام يا يك گلدان كوچك كنار حوض حياط خانه، يك تاب بزرگ در حياط يا قايق كاغذي توي حوض و سيخ مورد نياز براي استعمال «چيز»! براي تماشايي‌شدن صحنه‌اي ساده و معمولي در سريال‌هاي عطاران كافي‌ست. ادعاي او كه يك توالت و چند نفر آدم به من بدهيد تا همه را بخحندانم، فشرده‌اي از قابليت‌هاي كار عطاران است. اين تبحر منحصربه فرد كه لااقل در محدوده فقير و نحيف طنز تصويري ايران نظيري ندارد، از يك نگاه تيزبين، دقيق و كمي پر از خرده شيشه مي‌آيد كه انگار مضمون كوك‌كردن و به تعبير خودماني‌اش سرِكار گذاشتن افراد برايش مثل آب خوردن است. اين‌كه عطاران، به عنوان طنزپرداز، به‌دقت و با تيزبيني و ريزبيني دو و برش را نگاه مي‌كند و حواسش به جزئي‌ترين رفتارها و حركت‌هاي آدم‌ها در شرايط مختلف هست. او اين ذخيره به دردخور را در تك‌تك صحنه‌ها و نماهايي كه مي‌گيرد، به گوشه و كنار صحنه‌ها اضافه مي‌كند يا در قالب جمله‌هايي در دهان شخصيت‌هاي داستانش مي‌گذارد، جوري كه هم از مسير داستان پرت نيفتيم و هم شخصيت‌ها نسبت به آن‌چه بايد باشند مخدوش نشوند و قالب عوض نكنند. ذهن رضا عطاران پر از اين جزئيات رفتارشناسي ايراني‌ست كه استفاده ازآن‌ها از شاخصه‌هاي ارزشمند كارهايش است؛ بدون نگراني بابت اتهام‌هايي مثل اغراق، جوگرفتگي يا شلوغ‌كاري مي‌خواهم بنويسم كه رضا عطاران تا به‌حال نزديك‌ترين تصوير ممكن را از رفتارها و آسيب‌شناسي ويژگي‌هاي «ايراني» ما (در حد و اندازه‌هايي كه در رسانه عام و پر حساسيتي مثل تلويزيون قابل عرضه است) در سريال‌هايش گنجانده و از دل همين تصوير دقيق و پر نيش و كنايه از روان‌شناسي و جامعه‌شناسي مردمي مي‌تواند لقب «واقع‌گراترين كمدي‌ساز» تلويزيون ايران در سال‌هاي اخير را به نام خودش ثبت كند؛ لقبي كه در كمال تاسف هيچ رقيب جدي و قابل اشاره‌اي ندارد. او درست برعكس مهران مديري و نويسندگانش، خصوصاً پيمان قاسم‌خاني، هيچ نسبتي با فانتزي برقرار نمي‌كند و با در اختيار داشتن نوشته‌هايي كه گويا ظاهراً بيش‌تر چرك‌نويش‌هايي در حد يادآوري مسير داستان و راهنماهايي براي برنامه‌ريزي توليد سريال‌ها هستند، نمايش‌هايي راه مي‌اندازد كه بيش‌ترين شباهت‌ها را با مستندهايي بازيگوشانه و پر چزئيات از كنش‌ها و واكنش‌هاي ايراني در قبال موضوع‌هاي متفاوت دارد. شايد به نظر بيايد كه مي‌شود هر قصه‌اي درباره زندگي خانواده‌هاي ايراني را - در بي‌شمار سريال‌هاي اين سال‌ها – با همين عبارت‌هاي كلي و توصيف‌هاي عمومي تعريف كرد. فرق اصلي و نقطه تمايز و تقابل كار عطاران با ديگران در اين نكته پيچيده و كليدي نهفته كه آدم‌ها در سريال‌هاي او نقاب‌هاي‌شان را در مي‌آورند يا به تعبر بهتر، مسير ماجرا و وضعيت موجود به سمتي مي‌كشاندشان كه ديگر نتوانند پشت آن ماسك معروف و همه‌گير ملي و ايراني پنهان شوند. رمز و راز جذابيت كار عطاران در مقايسه با ديگران دقيقاً به اين دليل است كه او اغلب اوقات كاري مي‌كند كه ما بينندگان تلويزوني هر دو چهره شخصيت‌ها را در اوجش ببينيم و كنتراست خنده‌داري كه از دل اين همه تفاوت و تناقض و تغيير بيرون مي‌زند، موتور محرك داستان و رمز جذبه منحصر به فرد طنزها رضا عطاران است. هيچ برنامه‌ساز تلويزيوني تا پيش از او اين همه به زندگي ايراني دقيق نشده بود، وضعيت جفنگ موجود در دل اغلب موقعيت‌هاي ‌ظاهراً جدي اين زندگي را زير ذره‌بين نبرده بود و از همه مهم‌تر اين‌همه بي‌پروا و با جسارت به نقد و هجو و ريشخند آن‌ها نپرداخته بود. وقتي فانتزيِ خالصِ انتقادي اما اميدوارنه مهران مديري را با واقع‌گراييِ مطلق اما نوميدانه و سياه رضا عطاران مقايسه مي‌كنم، با خودم مي‌گويم كاش در شرايطي زندگي مي‌كرديم كه اين دو نفر جاي‌شان با هم عوض مي‌شد؛ يعني موقعيت‌هاي كمدي مديري‌ رئاليستي بود و وضعيت‌هاي رضا عطاران شوخي‌هاي فانتزيِ دور از ذهني به نظر نمي‌رسيد! ... و «بزنگاه» - تا امروز - اوج همه اين ويژگي‌ها، مولفه‌ها و خصلت‌هايي‌ست كه باعث شده رضا عطاران را (در كنار مهران مديري) به خلاق‌ترين و هوشنمدترين كمدين تلويزيون ايران در اين سال‌ها تبديل كند. عطارانِ «بزنگاه» به نقطه‌اي در كارِ ساخت و بازيگري در حد و اندازه‌هاي تلويزيون ايران رسيده كه مي‌شود اسمش را در فهرست كوچكِ بزرگانِ تاريخ تلويزيون وارد كرد؛ عطاران و سريال «بزنگاه» محصول خيلي چيزهاست؛ مواردي كه به حجم اين يادداشتِ كوتاه قد مي‌دهد، ولي جمع‌بندي خوبي براي نوشتن درباره عطاران و سريالي‌ست كه هنوز تازه به نيمه‌هاي كار رسيده است: «بزنگاه» محصول تجربه‌ي چند سال‌ بازيگري و نوشتن و سريال‌سازي و ديد زدن و سرك‌كشيدن به خصوصيات و كارهاي عادي مردمِ دور و بر است؛ برآيندِ سال‌ها توجه رندانه و موذيانه! به رفتارشناسي ايراني‌جماعت كه مي‌شود با كمكِ آن از دلِ موقعيت اندوه‌بار مرگ و تدفين و مراسم ختم پيرمرد بزرگِ خاندان‌ ده‌ها دقيقه و دو سه قسمت كمدي بامزه و آي‌كيو بالا ساخت؛ و از همه مهم‌تر، چكيده‌ي سال‌ها آزمون و خطاهاي پشت دوربين و تست‌كردن ميزانسن‌هاي تجربي و شيوه‌هاي خاص كشف نابازيگران و بازي‌گرفتن از بازيگران جور وا جور و تلاش حرفه‌اي براي رسيدن به مهارت‌هاي خاص «كارگرداني»ِ جزئياتِ پر و پيمان هر پلان و هر سكانس كه عمراً نمي‌شود نصف بيش‌ترشان را در متنِ (فيلم‌نامه‌)‌ي سريال پيدا كرد. كيفيت بعضي قسمت‌ها و صحنه‌هاي سريال «بزنگاه» نشان مي‌دهد كه تلويزيون سرمايه خوبي پيدا كرده و آن همه هزينه‌كردن پاي آن همه آدم كم‌استعداد براي رونق‌دادن به كمدي و طنز تلويزوني، حالا با حضور رضا عطاران، قابل چشم‌پوشي‌ست؛ يادمان باشد كه «بزنگاه» تازه اولِ راه است...

منبع خبر : سينماي ما
دوشنبه,8 مهر 1387 - 21:11:20

اين مطلب را براي يک دوست بفرستيد صفحه مناسب براي چاپگر
آرشيو

نظرات

suri
دوشنبه 8 مهر 1387 - 23:9
1
موافقم مخالفم
 

درود بر شما اقای حسنی نسب

بزنگاه بهترین سریال ماه رمضان بود.


سه‌شنبه 9 مهر 1387 - 1:20
4
موافقم مخالفم
 

چيه نظر سنجيه صداوسيما عكس نظر سنجيه شما ست بازم مثل پاپ كرن شروع كرديد به بالا پايين افتادن آخه اگه خوبه چرا هي با مديري مقايسش ميكنين با اين اين كارا از ايني كه هست خرابترش ميكنين خودش كه مسخره هست شما هم با اين نظراتون مسخره ترش كردين جمع كنين بساطتونو .

احسان
سه‌شنبه 9 مهر 1387 - 3:58
9
موافقم مخالفم
 

درسته که عطاران نقاب رو از صورت ایرانیها برداشته اما صحنه هایی که نشون میده به اندازه 10درصد کارهای به قول شما فانتزی مدیری هم خنده نداره

آیا رکن اول طنزخنده هست یانه؟

امید
سه‌شنبه 9 مهر 1387 - 4:24
2
موافقم مخالفم
 

ی ول آقای حسنی نسب...

حالا آقا نیما هم دست به کار شد و نقد زیباش را درباره سریال زیباتر بزنگاه نوشت...

ممنون

بزنگاه و عطاران واقعا در این سریال گل کاشتند مخصوصا این قسمتهای این اواخرش که واقعا قشنگتر از قبل شده...

bobcat
سه‌شنبه 9 مهر 1387 - 9:26
-1
موافقم مخالفم
 

این که مقاله ی شهروند امروز بود چرا به سایت نسبتش میدهید؟آیا؟


سه‌شنبه 9 مهر 1387 - 9:46
3
موافقم مخالفم
 

با نظر تون موافق نیستم.بزنگاه اصلا خوب نبود

رضا
سه‌شنبه 9 مهر 1387 - 12:23
0
موافقم مخالفم
 

آقا خداییش بگیم دیگه.روز حسرت بهترین سریال بود.عطاران هم زحمت کشیده بود.دستش درد نکنه

لیلا
سه‌شنبه 9 مهر 1387 - 13:3
1
موافقم مخالفم
 

کاملا با شما موافقم آقای حسنی نسب، عطاران تو این سریال (متاسفانه) ایرانیها را بدون نقاب همیشگی شون به تصویر کشیده و ما هم عادت داریم همیشه از هر چی که واقعیت باشه انتقاده کنیم!

صبا
سه‌شنبه 9 مهر 1387 - 13:52
3
موافقم مخالفم
 

خداییش بزنگاه خیلی بی مزه و لوسه

siavash
سه‌شنبه 9 مهر 1387 - 14:15
3
موافقم مخالفم
 

attaran rocks. damesh garm

Tania
چهارشنبه 10 مهر 1387 - 0:10
-1
موافقم مخالفم
 

behtarin seriale emsal ke az tv pakhsh shod bod. hatta az serialhaye edie noroozzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzz


چهارشنبه 10 مهر 1387 - 3:25
2
موافقم مخالفم
 

اینقدر دلم میخواد رقم چکی که عطاران بهتون داده رو بدونم؟؟؟؟؟؟


چهارشنبه 10 مهر 1387 - 11:55
1
موافقم مخالفم
 

تانیا خانوم بهترین سریال نوروز مرد هزار چهره بود

لطفا بزنگاه مبتذل و بی سر و ته رو با شاهکار مهران مدیری عزیز مقایسه نکنید

چون اینجوری همه بهت میخندن

معلومه که بیش از حد آتیش گرفتی!!!

مهران
پنجشنبه 11 مهر 1387 - 18:23
1
موافقم مخالفم
 

با سلام

نميدونم چه اصراريه كه وقتي يك كار از عطاران پخش مي شه آنرا با مديري مقايسه كنيم مطمئنم مردم انقدر هوشمند هستنذ كه كار خوب را بفهمند،سبك كار مديري و عطاران از زمين تا آسمان متفاوت است پس اصلا مقايسه معنا پيدا نميكند.در ثاني ميشه لطفا مقوله نوميدانه را مشخص فرمائيد آخر سريال كه همه چيز ختم به خير شد.

vandad
جمعه 12 مهر 1387 - 11:52
0
موافقم مخالفم
 

fek konam hanooz khodetoonam bavar nakardin ke attaran ye nabeghast!vaela inghadr esmesho kenare modiri nemizashtin.fek konam kam kam vaghtesh reside ke ghabool konim esme attarano mishe tanha bedoone esme modiri avord!

مینا
جمعه 12 مهر 1387 - 15:16
-4
موافقم مخالفم
 

از اولش هم معلوم بود بزنگاه در نظر سنجی ها رتبه اخر رو کسب میکنه . عطاران ابروی خودش رو برد. داداشم اینقدر طرفدار عطاران بود ولی با دیدن بزنگاه جا خورد!

ناهید مهریزی
يکشنبه 14 مهر 1387 - 15:45
1
موافقم مخالفم
 

باخیلی از ویژگی هایی که ذکر کردید ما بینندگان معمولی هم موافقیم . اما برخی از صحنه ها مانند تاکید به موردی که خود آقای عطاران گفته به کمکش می تواند مردم را بخنداند، سبک است و ابهت طنز را هم زایل می کند. نشان دادن بسیاری از این صحنه ها سر سفره افطار ، بی احترامی و بی ادبی بود . مانند لیوان د.... پدر مرحومشان. تکرار این صحنه ها از وقار و متانت ارائه دهنده آن می کاهد. به نظر من طنز پرداز هم باید متین باشد.

اضافه کردن نظر جدید
:             
:        
:  
:       





             

استفاده از مطالب و عكس هاي سايت سينماي ما فقط با ذكر منبع مجاز است | عكس هاي سایت سینمای ما داراي كد اختصاصي ديجيتالي است

كليه حقوق و امتيازات اين سايت متعلق به گروه مطبوعاتي سينماي ما و شركت پويشگران اطلاع رساني تهران ما  است.

مجموعه سايت هاي ما : سينماي ما ، موسيقي ما، تئاترما ، دانش ما، خانواده ما ، تهران ما ، مشهد ما

 سينماي ما : صفحه اصلي :: اخبار :: سينماي جهان :: نقد فيلم :: جشنواره فيلم فجر :: گالري عكس :: سينما در سايت هاي ديگر :: موسسه هاي سينمايي :: تبليغات :: ارتباط با ما
Powered by Tehranema Co. | Copyright 2005-2009, cinemaema.com
Page created in 0.876281023026 seconds.