سينماي ما- 1- چیزی به زمان برگزاری بیست‌وهفتمین دوره جشنواره فیلم فجر نمانده است. باز همان ترافیک کار و وعده‌هایی که طبق سنت سال‌های گذشته، به مرحله عمل در نخواهد آمد. اساساً موجودیت «جشنواره فیلم فجر» در طول این 26 دوره، تابع نوعی روش و رفتارشناسی محافظه‌کارانه بوده است. فیلم‌ها و فیلمسازان و دیگر عواملی که به این رویداد فرهنگی فراخوانده می‌شوند (اعم از داور، خبرنگار، منتقد و...)، همه در این چارچوب و براساس این نگاه مصلحت‌اندیشانه مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان این جشنواره با ریسک‌پذیری و خرق عادت و پذیرش نگاه معترض و رادیکال، میانه چندانی ندارند. روی همین اصل، آدم‌ها تا زمانی که آگاهانه یا ناخودآگاه خودشان را با این میزانسن تطبیق بدهند، مورد حمایت قرار می‌گیرند و اگر پایشان را از گلیم‌شان درازتر کنند، بایکوت می‌شوند و به لیست سیاه می‌پیوندند.

رسول ملاقلی‌پور را در «پرواز در شب»، «سفر به چزابه» و «مزرعه پدری» باید ارج نهاد ولی در «پناهنده» و «قارچ سمی» محلی از اعراب ندارد. از داریوش مهرجویی در «هامون» و «مهمان مامان» می‌توان حمایت کرد ولی در «بانو» و «بمانی» و «سنتوری» نه. مسعود کیمیایی را تنها در «سرب» و «ضیافت» می‌شود تاحدی تحمل کرد ولی در «دندان مار»، «سلطان» و «اعتراض» اصلاً دیده نمی‌شود. جعفر پناهی و فیلمسازان جوان و مستعدی چون سامان سالور، عبدالرضا کاهانی، بهنام بهزادی و مهرشاد کارخانی نیز قاعدتاً راهی به بخش مسابقه ندارند. البته در طول این سال‌ها، مثلاً در دوره معاونت سیف‌الله داد، شاهد موارد استثنا در جهت تغییر این فضای غالب بوده‌ایم.

طبیعتاً در این دم دمای جشنواره نمی‌توانیم در تغییر این فضا و سیاست‌های جاری نقشی داشته باشیم. ولی باتوجه به دعوت اخیر از یک فرد منصف و آشنا به مسائل فرهنگی همچون اکبر نبوی، انتظار داریم که در مدیریت اجرایی جشنواره و سرویس‌دهی طیف‌های مختلف این عرصه، بی‌برنامگی و ناکارآمدی سال‌های قبل تکرار نشود. مثلاً اطلاع‌رسانی بخش‌های اصلی جشنواره-به‌ویژه بخش مسابقه داخلی- منظم و به موقع باشد و شاهد نامعلوم بودن وضعیت نمایش بعضی از فیلم‌ها تا آخرین روز جشنواره نباشیم. یا برای منتقدین و افراد جامعه مطبوعاتی حرمتی بیشتر قائل شوند و با کیفیت بد و نامطلوب صدا و نمایش فیلم‌ها در «سینمای مطبوعات و رسانه‌ها» به آنها توهین آشکار نکنند. یا جلسات پرسش و پاسخ فیلم‌ها در سینمای مطبوعات را از این حالت «بفرموده» و محتاطانه با یک‌سری عوامل و آدم‌های از قبل گزینش شده خارج کنیم و این اجازه را بدهیم که افراد صاحبنظر دیگری نیز در این جلسات حضور یابند و فضا را از حالت خشک و عصاقورت‌دادة سال‌های قبل بیرون آوریم. همین‌طور بد نیست این شعار «عدالت اجتماعی» را بعد از سی‌سال لااقل برای حوزه فرهنگ و هنر اجرا کنیم و بگذاریم آن عده از افراد و البته سطوح و طبقات میانی و پائین اجتماع که دغدغه‌های فرهنگی دارند ولی از بنیه مالی و شرایط مطلوب اقتصادی برخوردار نیستند، امکان دیدن فیلم‌ها و بخش‌های اصلی جشنواره را داشته باشند.

بیائیم در سی‌امین سالگرد انقلابی که افق دید اولیه‌اش آزادی و کرامت انسان و نفی سلطه‌طلبی و برقراری عدل و مساوات بود، کمی در خود بنگریم و عملکردمان را - در حوزه مسئولیت مستقل خودمان- مورد نقد منصفانه و واقع‌بینانه قرار دهیم. شاید زمانی «دیکتاتور دلسوز» بودن برای ایجاد وضعیتی تثبیت شده در عرصه فرهنگ و هنر توجیه‌پذیر بود ولی در شرایطی که بنا به دلایل عدیده، از آن مدیریت فرهنگی تثبیت شده و هدفمند دور افتاده‌ایم نباید به روش‌های مستبدانه متوسل شویم. هنوز بعد از سی‌سال، عدم تحقق بندهای 2، 4، 6، 7، 8 و9 اصل سوم قانون اساسی را در حوزه‌های گوناگون