درباره مجموعه «آشپزباشی» به کارگردانی محمدرضا هنرمند
دوئل زن و شوهری
سینمای ما- دنیا خمامی: 1- «جنازه را بلند می‌کنند صدای ضجه‌های زن‌های خانه می‌آید همه چیز طبیعی است، با دیدن این صحنه‌ها مو به تن راست میشود. به‌حق لا الله الا الله....»، «نگاه‌های زن به مردش وقتی که می‌داند شوهرش بی‌گناه است اما باید به جرم قتل به زندان بیفتد.» همه چیز و همه کس زیر تیغ بود در سریال «زیر تیغ» محمدرضا هنرمند، اما اینجا رستوران «آشپزباشی» است و اگر می‌خواهید همان هنرمند زیرتیغ را ببینید بهتر است شبکه را عوض کنید و اخبار شبانگاهی شبکه 3 را تماشا کنید. همیشه یک اختلاف بین سینماگران وجود دارد و آن این است که فیلم واقعیت زندگی افراد است پس باید آن را واقعی نشان دهیم و دیگر آنکه فیلم لحظه‌ای برای فراغت تماشاچی و فرار از واقعیت پیرامون است پس باید با افکار اغراق‌گونه و غلو‌آمیز سرگرم‌شان کنیم. «هنرمند» هر 2 صورت این اختلاف را به تصویر کشیده است و این مورد می‌تواند یک اتفاق تحسین برانگیز برای این کارگردان به حساب بیاید. شاید بعد از زیر تیغ، «آشپزباشی» یک جور گریز از مرکز باشد. انتظار خاصی نمی‌توانیم از این سریال جز یک سرگرمی قوی داشته باشیم مثل حل کردن یک جدول سودوکوی سخت که به فکر کردن وادارمان می‌کند، اما...
2- «چراغ‌های رستوران خاموش میشود و به طرز عجیب و غریبی وقتی روشن میشود می‌بینم همه مدعوین به غذاها حمله کرده و تند تند در حال خوردن‌اند، حتی استاد و نویسنده‌ای که به خاطر هوادارانش به آن رستوران دعوت شده است.» این ناشی از تخیل و ذهن فانتزی هنرمند است، در آن لحظه دوست داشته کمی کودکانه فکر کند و بیننده را بخنداند، اینکه چیز بدی نیست چون قبل از آن هم در سکانس‌های پیشین‌اش به ما فهمانده که می‌خواهد تخیلمان را قلقلک بدهد، درست وقتی که اکبر (با بازی پرویز پرستویی) با زیر صدای فیلم «عمليات غيرممكن» به سبک رضا مارمولک روی درخت می‌پرد! «آشپزباشی» خلق همین اغراق‌هاست درست در زمان‌هایی که فکر نمی‌کنیم می‌تواند مساله‌های جدی این خانواده به سخره گرفته شود.
3- «زن، عاصی از صدای موسیقی رستوران که به یکباره به حد کر کننده‌ای بالا رفته به سمت اتاقش می‌رود که فکری به حال قضیه کند» بیننده خوشحال در حالی که دستش زیر چانه‌اش است نفسی می‌کشد و پیش خود می‌گوید: سریال ایرانی است، معلوم است که وقتی زن به اتاق می‌رسد شوهرش فرار کرده و زن هم هیچ بویی از این قضایا نمی‌برد اما بر خلاف فکر ما هنگامی که زن به اتاق می‌رسد با شوهرش رو‌به‌رو میشود و بازهم بر خلاف فکرمان این صحنه هندی تمام نمی‌شود و نگاه‌های آنها هم زیاد طول نمی‌کشد و خیلی زود این سکانس تمام میشود. یکی از نقاط قوت سریال محمدرضا هنرمند در همین دقایقی است که سعی دارد غافلگیرمان کند و به روال سریال‌های عادی با بیننده‌اش برخورد نکند. مثل قسمت دوم که بر خلاف انتظارمان زن، شوهرش را در تلویزیون ضایع می‌کند. این اتفاقات به ظاهر مسخره، عمق کج فهمی‌ها و عدم درایت‌های ما در عادی‌ترین لحظه‌های زندگی‌مان را می‌رساند. هنرمند قصد دارد درباره اکبر و همسرش ما را در دوراهی بگذارد، جالب‌ترین نکته سریال نیز همین است که او نه حق را به زن می‌دهد و نه به مرد. درست در زمانی که زن با استیصال از میان آشپزها و کارگران رستوران رد میشود و ما برایش دل می‌سوزانیم، دلمان می‌خواهد برنده این دوئل زن و شوهری زن باشد، ناگاه با چرخش دوربین پرت می‌شویم به سکانسی در کوه و اشتیاق مرد را برای آشپزی می‌بینيم که چه جور از غذای ساده‌ای مثل املت تعریف می‌کند و با ذوق آب دهانش را قورت می‌دهد. این جا بازی بازنده- بازنده است و جماعتی هم مدام یا دل برای این می‌سوزاند یا دل برای آن یکی... .
4- از همه اینها گذشته شاید بازی خارق‌العاده‌ای در این سریال نبینیم اما تا حدودی همه چیز سر جای خودش است و زوج سنتی معتمدآریا و پرستویی که در «زیر تیغ» نمره 20 گرفته بودند، تا بدین جا در نقش زوجی که رو به سوی مدرن شدن دارند، قابل قبول ظاهر شده‌اند و می‌توان انتظار داشت که از این بهتر نیز بشوند. «آشپز باشی» با تخیلات هنرمند زنده است و گاهی حتی با انتخاب‌های عجیب و نامتعارف او؛ فردی که با ظاهری نامرتب در برابر رستوران «آشپزباشی» می‌ایستد و به همه چیز می‌خورد جز دربان رستورانی مدرن، یا آن مرد علاف و نچسبی که خانم کارمند رستوران را دوست دارد و فقط با سفارش دادن یک سالاد می‌نشیند و به صورت این خانم خیره میشود. با همه این نکات اگر تا اینجای کار از این سریال ناامید شده‌اید، به یادآورید هنوز هیچ کدام از سریال‌هایمان از نکات منفی پاک نیستند و فقط می‌توان به این دلخوش بود که این نکات منفی در «آشپز باشی» کمتر است.
|
