به بهانه پخش اينترنتي فيلم قضيه شكل‌اول… شكل دوم ساخته عباس كيارستمي - 1
مرز وفاداری یا خیانت کجاست
مینا اکبری: پخش اينترنتي فيلم کوتاه «قضيه شكل‌اول، شكل دوم» ساخته عباس كيارستمي در فضاي امروز جامعه ما، ارجاعي فرهنگي به يك مسئله امروزي است كه سي‌سال پيش هم مسئله روز بود. فيلم کوتاه «قضيه شكل‌اول، شكل دوم» ساخته عباس كيارستمي، سي سال پيش در فضاي جامعه ايراني پس از انقلاب به جستجوي پاسخ اين سئوال برمي‌خيزد كه مرز وفاداري و يا خيانت كجاست؟ انسان وفادار در يك ساختار اجتماعي مدرن چه ويژگي دارد و آدمي در كجا محق است كه به آرمان و ايده دروني خود پشت كند. فيلم عباس كيارستمي با ساختار ساده وصريح به اين موضوع مي پردازد كه قضاوت ما درباره آدم‌هاي مقاوم و خودفروخته درارتباط به يك منش‌فكري و يا يك عقيده از كدام منظر مي تواند با واقعيت منطبق باشد.
كيارستمي در سال ۱۳۵۸ اين سئوال را مطرح ميكند كه آيا زاويه ديد ما به موضع مهم است يا نسبت ما با موضوع. اين سئوال فلسفي كه در فضاي سياسي، مفاهيم سياسي و در فضاي فرهنگي مفاهيم اجتماعي پيدا ميكند، موضوع امروز جامعه ما هم هست. موضوعي كه با توجه به استقبال رسانه‌اي از فيلم كيارستمي انگار همچنان موضوعي تازه و امروزي است. فيلم از آنجا اهميت پيدا ميكند كه رفتار ساده چند دانش‌آموز در قبال كتمان يا افشاي نام همكلاس خود به مسئولان مدرسه، به شور گذاشته می شود. به فهرست كساني كه به اين شور دعوت شده‌اند، دقت کنید. کمال خرازی (مدیر وقت عامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان)، غلامحسین شکوهی ( وزیر وقت آموزش و پرورش)، نادر ابراهیمی ( نویسنده) ، غلامرضا امامی ( نویسنده )، احترام برومند ( گوینده رادیو) ، سید علی موسوی گرمارودی( شاعر)، مسعود کیمیایی (کارگردان )، عزت الله انتظامی ( بازیگر) ، محمود عنایت ( متفکر)، ابراهیم یزدی (وزیر وقت امور خارجه)، ایرج جهانشاهی (کارشناس تعلیم و تربیت و نویسنده)، صادق قطب زاده ( رییس وقت رادیو و تلویزیون)، نورالدین کیانوری (دبیر اول وقت حزب توده) ، آیت الله خلخالی (حاکم وقت شرع دادگاه انقلاب)، عبدالکریم لاهیجی حقوقدان) و دو رهبر مذهبی از اقليت‌هاي کلیمی و ارمنی. فيلم با اين مشورت سياسي و فرهنگي به روش رايج کيارستمي به دنبال نمايش شكا‌ف‌ها و گونا‌گوني نظرات و ديد‌گاه‌ها نسبت به موضوع است. اين كار مخاطب با هوش و با هويت است كه اين شور و مشورت را در ذهن با خود و ديگران ادامه دهد و نگاه انتقادي به گذشته را به امروز تداوم دهد و از ميان اين همه حرف و اين همه نظر موافق و مخالف، نسبت خود را با موضع پيدا‌كند. وظيفه دشواري است. قبول. اما مگر به قول شاملو انسان دشواري وظيفه نيست؟
|
