در متن و حاشیه اولین برنامه زنده سینمایی تلویزیون : "هفت" فرصت می‌خواهد

سینمای ما- مازیار فکری ارشاد: پس از مدتها کش و قوس بالاخره نخستین برنامه " هفت " از شبکه سه روی آنتن رفت، برنامه‌ای که در کمتر از 24 ساعت پس از نمایش بازخوردهای متفاوتی وجود آورد. فریدون جیرانی مجری و متولی برنامه در همان گام اول تعریف تازه و غیر منتظره ای از برنامه " هفت" ارائه داد که با انتظارات اولیه ایجاد شده در تعارضی کامل قرار داشت.جیرانی تاکید کرد که برنامه " هفت"، "نود" سینمایی نیست و بسیاری از جنجال آفرینی ها و خط قرمز هایی که "نود" به راحتی از آنها عبور می کرد را جدی می شمارد اما به آنها نزدیک نمی شود. به این ترتیب مشخص شد که "هفت" هرگز به شیوه " نود" نمی‌خواهد داغ و پر چالش باشد. چرا که حوزه فرهنگی سینما تعاریفی متفاوت از حوزه عامه پسند ورزش دارد و حتی میزان مخاطبان این دو برنامه تخصصی در دو حوزه جذاب اجتماعی نیز یکسان نخواهد بود.هر چند پای مقایسه ای ناگزیر میان این دو برنامه به میان می آید.

به هرحال این برنامه بالاخره به شکل زنده روی آنتن رفت و به شکلی طبیعی واجد نقاط ضعف و قوتی بود. اما در نهایت به نظر می رسد پاره ای از این ضعف ها قابل اصلاح هستند و پاره ای دیگر را باید تحمل کرد تا پس از سالها برنامه ای تلویزیونی به طور جدی‌تری، پر مخاطب ترین حوزه فرهنگی و هنری کشور را به تحلیل و بررسی بنشیند.

البته آشنایی و تسلط جیرانی بر تمامی زوایای سینما بر کسی پوشیده نیست. اما به هر حال در نخستین برنامه همواره مشکلات خاص خود را دارد که بعضا اجتناب ناپذیرند.اما لحن و شیوه گفتار سریع و پراکنده جیرانی به این ضعف دامن می زند.در حالی که در مقام مقایسه ، سرعت سخن گفتن عادل فردوسی پور نه تنها به آشفتگی برنامه 90 منجر نمی شود که ریتم برنامه را نیز بالا می برد.

در نخستین بخش برنامه جیرانی یکی از برگ های برنده خود را رو کرد و به بهانه درگذشت نعمت حقیقی فیلمبردار پر سابقه و صاحب سبک سینما ، بهروز افخمی را از کانادا روی خط تلفن آورد و چند جمله ای در مدح حقیقی از زبان او روی آنتن برد.اما نکته ای که تعجب برانگیز بود که درباره دو فیلم ناتمام افخمی پرسشی مطرح نکرد.از فریدون جیرانی که خود ید طولایی در فعالیت مطبوعاتی دارد بعید بود که افخمی را پس از مدت ها جلای وطن و در پیش گرفتن سیاست سکوت ، روی خط برنامه بیاورد و پرسشی در باب سرنوشت دو فیلم نا تمام این فیلمساز یعنی " فرزند صبح" و " سن پترزبورگ" مطرح نکند.

مرور اخبار هفتگی سینمای ایران بخش دیگری از برنامه بود که با تماس های تلفنی فوری و کوتاه با افراد مرتبط ، جذابیت ویژه‌ای یافت.اما بخش نقد و بررسی فیلم های در حال اکران که به نظر می رسد از مهم ترین و جذاب ترین آیتم های برنامه باشد، در همان گام اول به دلیل کمبود وقت کوتاه شد و بسیار زود تر از زمان پیش بینی شده به پایان رسید.نخستین دلیل این امر آن بود که به شکلی طبیعی ، جیرانی تعداد زیادی آیتم گوناگون را برای نمایش اماده کرده و حساب زمان محدود پخش مستقیم برنامه را نداشته است.اتفاقی که در سال های اولیه روی آنت رفتن برنامه 90 هم نمود داشت و فردوسی پور بالاخره موفق شد با حذف زوائد ، هم برنامه خود را با زمان در نظر گرفته شده هماهنگ سازد و هم ناچار نشود بخشی از برنامه را نیمه کاره رها کند.اصلاح این مشکل را باید به حساب گذر زمان ، جا افتادن برنامه و تسلط بیشتر جیرانی بر تنظیم آیتم‌ها برنامه گذاشت تا دیگر به بهانه کمبود وقت بخش مهمی از برنامه این گونه مورد بی توجهی قرار نگیرد.

نکته دیگر در نظر گرفتن یک کارشناس ثابت یعنی امیر قادری برای بخش نقد است.امیر قادری از جمله منتقدین با دانش و مسلط سینماست اما به نظر می رسد در میان منتقدین سینما ، افراد واجد شرایط و با صلاحیت دیگری هم هستند که می توانند به طور چرخشی اداره این قسمت را بر عهده گیرند و ضمن بخشیدن تنوع ، نقد ها را از فضای تک صدایی و یکنواختی برنامه هایی با کارشناس ثابت نجات بخشند.

در بخش پایانی برنامه میزگردی با حضور علی معلم و مرتضی شایسته با موضوع وضعیت تولید و اکران سینمای ایران برگزار شد که در این بخش ، صحبت های صریح و بی پرده معلم بر میزان حرارت برنامه افزود.پاسخگویی سجادپور به عنوان یکی از مدیران دولتی سینما و بحث در باب سینمای آرمانی و آرمان غایی دولت های گذشته در این حوزه ، دست روی یکی از نقاط حساس و بحث انگیز سینمای کشور در سال های اخیر گذاشت.البته قابل پیش بینی این بحث خیلی نمی‌توانست ادامه یابد.

در نهایت نخستین برنامه سینمایی " هفت" با کاستی‌هایی به نمایش در آمد.اما آنچه در این زمینه قابل ذکر می نماید آن است که برنامه ای با این شمایل که به بررسی و نقد مسائل روز سینمای کشور بپردازد، فرصتی مغتنم است و با وجود ایراد های ناگزیر ، بودنش به مراتب مفید تر از نبودنش خواهد بود. برنامه ای که در دراز مدت و با کنار گذاشتن پاره ای ملاحظات محافظه کارانه ، می تواند بر جریان سینمای ایران تاثیر گذار باشد.نخستین نکته این است که همه اهالی خانواده سینما باید ظرفیت های خود را بالا ببرند و تحمل شنیدن انتقاد و منطق پاسخگویی به انتقاد ها را داشته باشند.نقد پذیری امری است که می تواند فضای سینمای کشور را از این وضعیت ناخوشایند کنونی دور کند و آینده مقبول تری را برای آن رقم بزند.

نظرات