حمله شدید و مجدد روزنامه کیهان به فیلم "به رنگ ارغوان" : پيام‌هاي خطرناك يك فيلم خطير

سینمای ما- روزنامه کیهان در یادداشت خود بااشاره به شباهتهای این فیلم به فیلم لئون ساخته لوک بسون به انتقاد از شخصیت پردازی شفق دراین فیلم پرداخته نوشته است :بماند كه همدردي تماشاگر با شفق منافق آدمكش هم به وجود مي آيد و شفق حق پيدا مي كند ارغوانش را ببيند و لابد شهيد راه اين ديدار بشود، اما هزاران نفري كه اينها كشتند حتي نتوانستند به منزل برگردند و خانواده هايشان را ببيند.

کیهان درادامه نوشته : البته از اين «گاف»ها در فيلم هاي حاتمي كيا جديداً زياد دارد مي شود. من جمله ديالوگ مضحك به نام پدر كه دختر روي مين رفته مي گويد: ديدي من هم در جنگ تو شريك شدم؟... جنگ تو! ... درحالي كه در طي همين سال ها عده اي از همه چيزشان مي گذرند تا زمين هاي آلوده به مين را پاك كنند و ابايي هم ندارند از بردن فرزندان و برادرانشان به اين ميدان ها! يكيشان سرهنگ دارابي است كه سال 86 درفيلم من روي دوپايش راه مي رفت و الان يك ماهي است ويلچرنشين شده! آيا اين فقط جنگ سرهنگ دارابي است؟ مي خواهيم بشويم ژاپن كه هرسال از بمب اتمي آمريكا تشكر مي كنند؟ رسالت هنر اين است؟ اين همان دميدن روح تعهد در انسانهاست؟

کیهان در ادامه یادداشت دیگری از یکی دیگر از نویسندگان خود درباره فیلم منتشر کرده و می نویسد :آيا مي توان از فيلمي كه از ملي ترين جشنواره كشور سيمرغ بهترين فيلم و بهترين كارگرداني را گرفته چشم پوشيد؟ آيا مي توان فيلمي راكه تاكنون پر فروش ترين اكران فصل را در سينماهاي كشور داشته نديده گرفت و از آن صرف نظر كرد؟ اتفاقاً نگارنده بر آنست كه «به رنگ ارغوان» را بايد ديد، آن هم با چشمان كاملا باز و مواجهه اي صريح و منصفانه با آن داشت. اين هم حق ماست و هم نياز كارگردان و هم خواسته مردم. در اين نوشتار جنبه هاي مختلف فيلم را به ويژه در دو بعد و از دو منظر مهم ساختاري و محتوايي بررسي خواهيم كرد.

ساختار حرفه اي روايت جذاب و ... ديگر هيچ؟!/
نویسنده این روزنامه درادامه این مطلب خود می نویسد : فيلم «به رنگ ارغوان» از ساختار و تكنيك قابل توجهي برخوردار است كه متناسب با نوع روايتش، گوياي تسلط نسبي كارگردان بر داستاني است كه قصد روايتش را دارد. اگر از آن نشانه هاي هميشگي حاتمي كيا در نوع يادآوري هاي ارزشي كه در «به رنگ ارغوان» هم موجود است،بگذريم، فيلم به ويژه به دليل فيلمبرداري خوبش، توانسته ساختار منتظمي را در عين گرم بودن به مخاطب عرضه كند.
بازي هاي فيلم همگي قابل توجه و درمورد كاراكتر دختر دانشجو، تحسين برانگيز است و البته حضور حميد فرخ نژاد هم به عنوان كاراكتري كه نقش محوري در فيلم دارد نه تنها تداعي گر نقش آفريني هاي متعدد اين بازيگر در آثار پيشين اش نيست، بلكه يك شخصيت جذاب سينمايي را آفريده است. البته نمي توان ناگفته گذاشت كه بخشي از اين جذابيت به دليل نوع شخصيت و ويژگي هاي خاص كمتر ديده شده در آن است كه جلوه اين كاراكتر را جذاب تر كرده است. اين كه يكي از كاراكترهاي فيلم در هيئت مامور وزارت اطلاعات، در يك داستان جنايي - عشقي حضور يابد و در مسير ماموريتش، مبتلا به يك حادثه عاشقانه شود كه در ادامه راه او را به سختي و درشتي، گرفتار مي سازد.
اين پيچش داستاني و تداخل روايي، از دو منظر ماموريتي - امنيتي و عشقي- عاطفي توانسته است در فيلم «به رنگ ارغوان» فضاي جذاب و سينما ورزانه اي را براي بيننده فراهم آورد كه او را تا پايان داستان درگير نگه دارد.

ارزشهای بصری قابل قبول/

نویسنده کیهان درادامه می افزاید :فيلم «به رنگ ارغوان» از ارزش هاي بصري و ساختار قابل قبولي برخوردار است، گرچه اين ساختار و ويـژگي هاي تحسين برانگيز بصري در تلاقي و تداعي با يك فحوا و محتواي فكري خاصي پيوند خورده كه البته چالش برانگيز و قابل بحث و بررسي است و حتما انتقاداتي هم بدان وارد است. اما تمركز بر جنبه هاي ساختاري مثبت و موفق اين فيلم را مي شود براي پيشرفت و ارتقاي سطح كيفي آثار سينماي ايران، موضوع درخور توجهي دانست.
نكته آنكه اين فيلم پس از گذشت 5سال از زمان ساخته شدنش، همچنان تر و تازه مي نمايد و بازي ها و ميزانسن ها، كماكان گرم و جذاب باقي مانده اند.
فيلم «به رنگ ارغوان» كه توانست سيمرغ بهترين فيلم و بهترين كارگرداني را از جشنواره فيلم فجر دريافت كند، زمينه مناسبي را براي توجه به سطح كيفي سينماي ايران از منظر ساختار و روايت فراهم آورد تا به دقت در يكي از نمونه هاي قابل قبول سال هاي اخير، بتوان بر سنجش اين بعد از سينماي ايران و مناسبات جاري و ساري درآن پرداخت.

پيام هاي خطرناك يك فيلم خطيربه روایت کیهان/

کیهان پس از اینکه مقداری به تمجید از ویژگیهای سینمایی اثر حاتمی کیا می پردازد در ادامه بازهم حملات تند خودرا به به رنگ ارغوان ادامه می دهد . نویسنده کیهان می نویسد : تصويري كه از نيروهاي امنيتي و سربازان گمنام امام زمان (عج) در فيلم «به رنگ ارغوان» به نمايش درآمده است تا چه حد واقعي و منصفانه است؟ در يكي از ديالوگ هاي اصلي و در لحظات اوج فيلم از كاراكتر معصوم و مظلوم داستان، يعني «ارغوان كامراني» دختر زن و مرد منافق فراري مي شنويم كه خطاب به يكي از ماموران وزارت اطلاعات مي گويد: شما با آنها (منافقين) فرقي نداريد. هر دو پدرم را مي كشيد. با اين تفاوت كه آنها درجا مي كشند و شما با قدري تاخير!
آيا اين ديالوگ كه درمتن فيلم و بطن روايت و لحظات اوج داستان، از زبان اصلي ترين و معصوم ترين كاراكتر فيلم كه به شدت هم همذات پنداري مخاطب را برمي انگيزد، شنيده مي شود را مي توان به حساب نوع نگاه و تلقي و خواست و تمايل قلبي فيلمساز براي همان چيزي دانست كه او دوست دارد و مخاطب دريابد و احساس كند و بفهمد؟!
چرا در ادامه همين ديالوگ، از آن مامور امنيتي - اطلاعاتي، هيچ گونه واكنش درخور و پاسخ قانع كننده اي داده نمي شود و مخاطب در اين بيانيه به دامنه هاي همان ديالوگ «ارغوان» سپرده و رها مي شود؟
از اين نوع موقعيت ها و از اين شكل فضاسازي ها در فيلم به رنگ ارغوان كم نيست؛ مثلا سكانس هاي پاياني فيلم كه صحنه حضور پدر ارغوان، عضو سابق گروهك منافقين است و نوع درگيري ها و تيراندازي ها و تقابل
تن به تن نيروهاي وزارت اطلاعات و منافقين و يك نوع همساني و همپوشاني كه ميان آنها وجود دارد، فيلم را در فضا و موقعيتي پيش مي برد كه عميقا شك برانگيز و كاملاً زير علامت سوال هاي بزرگي است.
چرا كارگردان سعي كرده بدون هيچ گونه تفاوت و خط مرز روشني، نيروهاي شريف وزارت اطلاعات و سربازان گمنام امام زمان (عج الله) را هم رديف و هم هدف نيروهاي منافقين قرار دهد؟ چرا سعي نكرده به روشني نشان دهد كه اين دو گروه ابداً وجه اشتراكي ندارند و رهاورد و رهيافت و اهدافشان يكي نيست؟ گروهي درخواست كشور و انقلاب و مردمند و گروه ديگر نه، گروهي با اهداي جان خود، به امنيت اين مرز و بوم مي انديشند و گروه ديگر نه. كارنامه گروهي مملو از رشادت ها و جان فشاني ها و خطرپذيري هاي حيرت آور و غرورآميز است و گروه ديگر نه و آن گروه كه كارنامه سياه و چركين و خونيني دربه خاك و خون كشيدن مردم بي دفاع ايران در سراسر سال هاي پس از انقلاب دارند و ترورهاي ناجوانمردانه و توطئه هاي مغرضانه شان در تمام سال هاي پس از انقلاب، خاطره اي رنج آور و دردآفرين و مصيبت بار براي مردم مظلوم ايران پديده آورده است.
جاي اين حرف ها در فيلم به رنگ ارغوان و محصول نهايي ابراهيم حاتمي كيا خالي است، چرا؟! آيا كساني كه اين فيلم حاصل انديشه و تلاش آنهاست و كساني كه به آنها بودجه و امكانات براي ساخت پرداخته اند و كساني كه آن را از محاق توقيف در آوردند و كساني كه آنرا به نمايش گذاشتند نبايد به اين سوال ها جواب دهند، آيا اينها سوال هاي مهمي نيستند يا اينكه اتفاق ديگري افتاده است؟!

نظرات