یادداشت‌ای دیگر درباره اهمیت جایزه اصغر فرهادی؛ : می‌تواند یک سرآغاز باشد...

سینمای ما - بابک غفوری‌آذر: جـدیدتریــن جــایزه بین‌المللی سینمای ایران را نمی‌توان همردیف سایر جوایز جهانی این سینما دانست. اهمیت خرس نقره‌ای که یکشنبه شب اصغر فرهادی از دستان دیترکاسلیک گرفت بسیار بیشتر از نمونه‌های نخل و شیر و
یوزپلنگ گونه آن است. هر چند ویترین جوایز بین‌المللی سینمای ایران دیگر کامل شده و از هر جایزه معتبری می‌‌توان نمونه‌ای در موزه سینما پیدا کرد و همین جایزه خرس نقره‌ای هم سال قبل توسط رضا ناجی برای بازیگری در «آواز گنجشک‌ها» به‌دست آمد اما اگر کمی واقع‌‌بین باشیم باید جای ویژه‌ای برای این خرس نقره‌ای جدید باز کنیم. اصغر فرهادی با فیلم ستایش برانگیزش «درباره الی»‌توانسته برای اولین بار با اثری یک جایزه بین‌المللی معتبر را به‌دست آورد که به شکل کامل و بی‌عیب و نقصی، توامان جامعه و سینمای ایران را نمایندگی می‌‌کند. همین نکته، مهم‌ترین دلیل تفاوت این جایزه از جوایز قبلی است. هیچکدام از فیلم‌های جایزه بگیر قبلی، برآمده از آنچه در جامعه و سینمای ایران می‌‌گذشت نبودند.

از فیلم‌های کودکانه «عباس کیارستمی» تا آثار حاد افشاگرانه «جعفر پناهی» و نمونه‌های سطحی «خانواده مخملباف» و شاعرانه‌های احساساتی «مجید مجیدی» هیچکدام آثاری نبودند که بیننده خارجی با دیدن آنها تصویری ملموس و جاری از واقعیت جامعه ایران دریافت کند.

این جغرافیای پیرامون فیلم‌ها بود که به آنها و سازندگانشان اعتبار می‌‌داد؛ آنچه همواره منتقدان جوایز جهانی سینمای ایران نیز به عنوان دلیل اصلی اهدای آنها از سوی سردمداران جشنواره‌های معتبر مطرح می‌‌کردند. آثاری هم که تا حدودی با بعضی تندروی‌های آشکار تلاش داشتند تصویری از مناسبات جامعه امروز (بیشتر از زاویه سیاست و حکومت) ارائه دهند، متعلق به جریان رایج سینمای ایران نبودند. اما حالا «درباره الی» تمام این مناسبات را برهم زده است. فیلم اصغر فرهادی نه متهم است که جایزه خود را به واسطه مضمون و جغرافیای پیرامونش گرفته و نه دستش در برابر منتقدانی که پیش از این فیلم‌های مطرح بین‌المللی سینمای ایران را متهم به آماتوری می‌‌کردند بالاست. جالب اینجاست که «درباره الی» برنده جایزه کارگردانی شده که تائید محکمی است بر ساختار و استخوان‌بندی صحیح فیلم. تمام اینها در کنار اینکه «درباره الی» اساسا فیلمی است ساخته شده برای تماشاگر انبوه، نشان می‌‌دهد جایزه اصغر فرهادی را اصلا نباید در کنار جوایز قبلی قرار داد. این جایزه یک امیدواری هم برمی‌انگیزد؛ اینکه سینمای ایران به آن مرحله از پختگی رسیده که می‌‌تواند فارغ از حاشیه‌هایش با رقبای جهانی رقابت کند و حالا تازه می‌‌توان از «سینمای جهانی ایران» صحبت کرد. «درباره الی» می‌‌تواند دوران جدید جوایز بین‌المللی سینمای ایران را آغاز کند. راهش شاید صحبت بیشتر درباره آن باشد.

نظرات