به بهانه نمایش «حیران» آخرین تصویر خسرو شکیبایی در سینما
و هامون، دریا شد
سینمای ما- مینا اکبری: این روزها نوشتن درباره خسرو شکیبایی ساده‌ترین کار دنیاست. مرگ همه چیز را ساده می‌کند. با مرگ تحسین به سادگی متجلی می‌شود و خداحافظی ممکن‌ترین کار جهان. تشیع جنازه خسرو شکیبایی وداع یک نسل بود با تصویرگر پریشانی‌هایش. اگر آن آپارتمان خالي و آن ليوان نيمه خالي چاي سرد نبود. اگر آن وكيل صريح در آن صبح گاه پائيزي به سراغ حميد هامون مشوش، كه در آينه به خود بد و بي راه مي‌گفت، نمي‌آمد. اگر آن عشق نود درصدي به مهشيد نبود. اگر آن اسلحه‌كشي ناكام و آن همه رويا و تنهائي و آن همه تلواسه كه به يك‌باره مي‌ريخت جلوي چشم تماشاگراني كه از قهرماني‌هاي آريا و قريبيان خسته شده بودند، نبود، شايد امروز نوشتن درباره خسرو شكيبائي به عنوان بازيگري از میان بازیگران سینمای ایران که به تازگی با او وداع گفتیم، چندان مناسبتي نداشت.
شكيبائي در آغاز دهه هفتاد با بازي شاه نقش تكرار نشدني حميد هامون بار خود را بست. بسياري اين عقيده را دارند كه سايه حميد هامون آنقدر سنگين است كه هرگز از سر شكيبائي كوتاه نشد. شكيبائي هر نقش ديگري را بازي كرد انگار حميد هامون بود كه در جلد نقش ديگري رفته است. انگار خسرو شكيبائي نام مستعار حميد هامون است. حميد هامون آنقدر خود خود نقش بود كه جدا شدن از آن براي شكيبائي دور شدن از خودش بود. چند بار به مدد گريم و نقش‌هاي دور از آن روشنفكر ميانسال سرخورده، شكيبائي خودش را برد به سمت و سوئي ديگر تا بلكه سايه هامون را كم كند، اما داستان براي او رقم خورده بود. آخرين دستاورد اين دوري از حميد هامون در اتوبوس شب دوباره برايش جايزه و تحسيني فراهم آورد، انگار در پشت رل آن اتوبوس و در پشت خط مقدم، حميد هامون براي مدتي به مرخصي رفته بود. اما شكيبائي براي يك نسل همان نسلي كه او را ستاره آسمان پريشاني‌هاي دروني خود كرده بود هميشه حميد هامون بود، هست و خواهد بود.
در حرفه بازيگري اگر بازيگري هميشه زير سايه يك نقش باقي بماند، خوشايند نيست، اما اگر بازيگري بازي در نقش هامون را به خاطر تبعاتش نپذيرد همان بهتر كه اين كار را كنار بگذارد.
خسرو شکیبایی در64 سالگی و پس از بازی در بيش از 40 فیلم سینمایی به نشانه روشن‌فکری در سینمای ایران تبدیل شد که عشق‌های سوزناک و اغتشاشات دردناک همیشه با آن‌ها بود. در سال 1384 که سازندگان فیلم عروسک فرنگی (فرهاد صبا) برای انتخاب بازیگری که نقش مرد میانسال عاشق پیشه‌ای را بازی کند از دختران جوان که برای ایفای نقش اول انتخاب شده بودند، پرسیدند کدام بازیگر مرد را برای بازی در مقابل خود انتخاب می‌کنید؟ همه دختران بی‌اندکی تردید نام خسرو شکیبایی را بر زبان آورده بودند. او تا پایان دوران بازیگریش برای عاشقی و آن هم عشق‌های نامتجانس و نامتعادل انتخاب مناسبی به نظر می‌رسید. او آشفته بود و خسته و با حضورش تردید صحنه را فرا می‌گرفت.
شکیبایی پیر شده بود. کافی‌ست کلوزآپ‌های او را در آخرین فیلمش «حیران» ببینیم. چقدر گذر زمانه ما را با رویای حمید هامون تنها می‌گذارد. تنها می‌مانیم با خود و همان آپارتمان خالی و لیوان چای نیمه خالی سرد تا با او زمزمه کنیم : چرا آدمی در اوج تمنا نمی‌خواهد. نسلی با هامون پیر شد. با ستاره هامون: خسرو شکیبایی