كارگردان فيلم «كنعان» گفت: اعتقاد من و تهيهكننده فيلم اين بود كه تحميق مخاطب راه ساختن فيلمي عامهپسند نيست.
«ماني حقيقي» كارگردان فيلم «كنعان» در پاسخ به اين پرسش فارس كه «تعريف شما از واژه معناگرايي و نحوه برخورد سينماي ايران با آن چيست و آيا فيلم «كنعان» بهواسطه نامش و تأكيداتي كه در فصلهاي پاياني بر تقديرگرايي ميشود،در اين راستا جاي ميگيرد؟»، ضمن نفي اين قضيه، گفت: در سينماي ايران، فيلم معناگرا يعني فيلم كُند، كسالت بار، فاقد درام، فاقد جذابيت و فاقد مخاطب.
وي ادامه داد: همانطور كه آقاي مجيدي هم اخيرا گفتهاند، «معناگرايي» زهري است كه به كالبد سينماي ايران تزريق شده. روزي كه مديران فرهنگي ما متوجه شوند كه با ابداع و تحميل مفاهيم من درآوردي نميشود سياستهاي فرهنگي مملكت را هدايت كرد، روز خجستهاي خواهد بود.
وي در پاسخ به اين پرسش كه در «كنعان» رقابت سرسختانهاي بين كارگرداني و فيلمنامه اوليه وجود دارد و گاه ايده و فيلمنامه آنقدر عالي است كه بر كارگرداني ميچربد و گاه كارگرداني در سطحي فراتر از ايده عمل ميكند، گفت: من اعتقاد ندارم كه چنين رقابتي بين فيلمنامه و كارگرداني «كنعان» وجود دارد. فيلمنامه، در كنار بازيگران، براي من مهمترين ركن فيلم است.
كارگردان «كنعان» درباره اعتقادش به كار با بازيگران مطرح سينماو ميزان رضايتش از حضور ستارهها در «كنعان» گفت: انتخاب بازيگران «كنعان» پروسه بسيار طولاني و دشواري بود. من در اين زمينه وسواس بسيار زيادي به خرج دادم و از تعداد بسيار زيادي از بازيگران خوب سينما و تئاتر ايران براي اين فيلم تست گرفتم. جا دارد از همه بازيگرهاي درخشاني كه به حضور در اين فيلم ابراز تمايل كردند و به هر دليل ما سعادت همكاري با آنها را نيافتيم تشكر كنم. از بازي چهار بازيگر اصلي فيلم هم بينهايت راضي هستم و همانطور كه پيش از اين هم گفتهام، اگر بنا بود امروز «كنعان» را از نو بسازم، از همين چهار نفر استفاده ميكردم. اميدوارم آن ها هم چنين حسي نسبت به فيلم داشته باشند.
«حقيقي» در ادامه در پاسخ به اين پرسش كه «فكر ميكنيد چرا فيلمنامه و كارگرداني «كنعان» در جشنواره فجر و جشن سينما، مهجور ماندند و مورد نقد هم واقع شدند و آيا اين از ضعف نگاه تخصصي ميآيد»، اظهار داشت: به نظر من اينگونه نيست. داوريهاي جشنواره فجر هميشه براي من بسيار محترم بودهاند و اكثريت قريب بهاتفاق داوران سال گذشته هم از بين فرهيختهترين سينماگران كشورمان برگزيده شده بودند. تنها حرفي كه در اينباره ميتوانم بزنم، اين است كه اكثر تماشاگران بعد از ديدن دوباره فيلم در اكران عمومي علاقه بيشتري به آن نشان دادهاند.
وي ادامه داد:به نظر ميرسد كه «كنعان» از آن دست فيلمهايي است كه با مرور زمان به دل تماشاگرش مينشيند. من معتقدم داوران جشنواره و جشن خانه سينما طبعا فرصت دوبار يا سه بار ديدن فيلم ها را نداشتند.
«حقيقي» درمورد ويژگيهاي موسيقي فيلم كه كه در فضاسازي و شخصيت ها تأثير دارد و در عين حال از نظر ملودي و اجرا هم كار خوبي است، گفت: موسيقي «كنعان» به سليقه من بسيار نزديك است. من سعادت همكاري با كريستف رضاعي را قبلاً در فيلم «آبادان» هم داشتم. موسيقي «كنعان» با فاصله بسيار كمي از اكران فيلم در جشنواره سال گذشته ساخته شد. اگر وقت بيشتري براي كار روي تنظيم و تركيب موسيقي داشتيم كار از اين هم بهتر ميشد.
* استقبال مخاطب از «كنعان» بازي «ترانه عليدوستي» را تأييد كرد
كارگردان «كنعان» در پاسخ به اين پرسش كه «آيا پس از انتقاداتي كه از سوي عدهاي نسبت به بازي ترانه عليدوستي در جشنواره واكران عمومي شد، پرمخاطب شدن «كنعان» ميتواند به نوعي تأييد اين بازيگر در نقشي متفاوت (از سوي مردم) باشد؟» گفت: قطعا همينطور است. خانم عليدوستي يكي از تواناترين و حرفهايترين بازيگرهاي ما است. بازياش در «كنعان» درخشان است و همكاري با ايشان براي من افتخار بزرگي بود. اين كه منتقدان ما قادر نبودند كليشههاي ذهني خودشان را درباره خانم عليدوستي بشكنند صرفا مشكل خودشان است، يا بهتر است بگويم مشكل خودشان بود، چون بعد از موفقيت فيلم در اكران عمومي و استقبال گستردهاي كه از بازي ايشان شد، اغلب منتقدان هم نظرشان را تغيير دادند. اين خودش جاي شكر دارد و حاكي از ذهن باز و منعطف منتقدان ما است.
در حالي كه «كنعان» ساخته «ماني حقيقي» از مرز 440ميليون تومان گذشته و از رقابت دشوار پائيزي سربلند بيرون آمده، «حقيقي» درباره نحوه اكران، پخش تيزرها و تبليغات فيلم به فارس ميگويد: تبحر آقاي شايسته در تبليغ و پخش فيلم مثالزدني است. بخش عمده اي از موفقيت «كنعان» مرهون تبليغات صحيح و پخش حرفهاي فيلم است. جا دارد از آقاي ضرغامي هم بابت حل مشكل پخش نشدن نام خانم عليدوستي در تيزرهاي تلويزيوني «كنعان» تشكر كنم. واكنش سريع و قاطع ايشان واقعا مايه دلگرمي همه ما بود.
وي درباره همراهي تهيهكننده فيلم در ساختن فيلمي كه در همه اجزايش از روابط و ديالوگها گرفته تا تأكيدات نشانهاي و بازيهايش. ميخواهد متفاوت باشد، به فارس گفت: رابطه من با آقاي مصطفي شايسته تهيهكننده فيلم «كنعان»، رابطه اي پر تنش اما بسيار آموزنده و پربار بود. هر دوي ما از آغاز كار در مورد مهمترين عناصر شكلدهنده به فيلم در تفاهم بوديم. هر دو ميخواستيم فيلمي جدي و حرفهاي براي تماشاگر عام سينماي ايران بسازيم، هر دو اعتقاد داشتيم كه تحميق مخاطب راه ساختن فيلمي عامهپسند نيست و هر دو به استفاده از عوامل باذوق و حرفهاي براي ساختن چنين فيلمي ايمان داشتيم.
وي افزود: در عين حال، ما حاضر نبوديم بهراحتي از مواضعمان كوتاه بياييم و از هنر تامل، به خصوص در ارتباط با يكديگر، بهره چنداني نبردهايم و اين نكته طبعا كارمان را در اكثر اوقات با مشكل روبرو ميكرد، ولي توفيق عمومي فيلم احتمالاً به اين معناست كه در تمام طول اين مدت، ما يكديگر را كامل ميكردهايم و اين همه تنش بيثمر يا بيدليل نبوده است.
وي درباره كارهاي آينده خود گفت: فيلمنامهاي را آماده ساخت دارم، اما ترجيح مي دهم وقتي همه چيز قطعي شد دربارهاش حرف بزنم.